U-Space Scenario Governance en Financiën

De uitdaging

Om een groot aantal drones en complexe operaties mogelijk te maken, wordt er een onbemand verkeersbeheersysteem genaamd U-space geïntroduceerd. U-space is een reeks diensten en procedures voor een geautomatiseerd verkeersbeheersysteem dat veilige en efficiënte operaties garandeert. In 2021 beantwoordde AirHub Consultancy de vraag: “Wat zijn de meest relevante scenario’s voor het bestuur en de financiering van U-space in Nederland?” Het doel van de studie is om het Ministerie hulpmiddelen te bieden voor relevante scenario’s die als uitgangspunt dienen voor de implementatie van U-space regelgeving in Nederland.

Dit rapport beantwoordt de vraag welke de meest relevante scenario’s zijn voor het bestuur, de financiering en de bekostiging van U-space in Nederland.

Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Oplossing

Wij voerden samen met onze partners deze studie uit in een korte periode. We interviewden verschillende organisaties uit landen over de hele wereld om een beter inzicht te krijgen in best practices. De best practices uit andere landen schetsen een divers beeld, waarbij de meeste landen in de beginfase van de implementatie van U-space verkeren, als gevolg van de recente publicatie van U-space regelgeving in 2021. Echter, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland zijn voorlopers op dit gebied. 

Uit de interviews bleek ook dat de partijen verwachten dat de kosten van U-space diensten door de gebruikers zelf in rekening gebracht en betaald zullen worden, maar dit zal alleen gebeuren wanneer de U-space markt volwassen en zelfregulerend is, en er geen behoefte of wens is voor verdere financiële interventie van de overheid. 

Om deze reden hebben we verschillende scenario’s opgesteld en beoordeeld op basis van een lijst met criteria. Dit resulteerde in vier relevante scenario’s voor U-space in Nederland: 

• Participatiemodel 

• Richtingmodel

• Open Markt

• Integratiemodel. 

Het besturings 'richting'-model is gebaseerd op het principe dat er een aanzienlijk publiek belang is in Nederland voor de creatie van U-space en dat dit niet mogelijk of onvoldoende zou zijn zonder een leidende rol voor de staat. Het marktmodel kiest voor een terughoudende rol voor de nationale overheid. In het integratiemodel is het doel om onbemand verkeersbeheer zo dicht mogelijk bij het huidige luchtruimbeheer in te richten. Het participatiemodel richt zich op gelijkwaardige samenwerking tussen de staat, lokale overheden, bestaande uitvoeringsorganisaties en marktpartijen in het opzetten en onderhouden van het U-space ecosysteem. 

We concludeerden dat het voor de hand ligt om de participatiescenario als uitgangspunt te kiezen. In het participatiescenario hoeven geen significante ontwerpkeuzes vooraf gemaakt te worden, wat betekent dat er de meeste flexibiliteit is in een markt die nog in ontwikkeling is, zowel qua toepassing als technologie. 

Dit scenario biedt ook ruimte om geleidelijk een idee te vormen van welk U-space-apparaat het meest geschikt is voor Nederland. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat op lange termijn het participatiescenario overgaat in een controlescenario en later in een open marktscenario. Bovendien speelt de overheid een actieve rol in het participatiescenario, wat aansluit bij de wens voor innovatie terwijl tegelijkertijd het publieke belang wordt beschermd.

Voordelen

• Dankzij de interviews met verschillende landen hebben we een compleet beeld gekregen van de verschillende visies met betrekking tot bestuurs- en financieringsscenario’s voor U-space

• Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft een dieper begrip van hoe U-space er in Nederland uit zou kunnen zien, zonder zelf de expertise te hoeven hebben